kuzeybatı kafkas dilleri ne demek?
Kuzeybatı Kafkas Dilleri
Kuzeybatı Kafkas dilleri, çoğunlukla Türkiye, Rusya, Ürdün ve Almanya gibi ülkelerde konuşulan, küçük bir dil ailesidir. Bu dil ailesi, karmaşık ses yapıları ve ergatif cümle yapılarıyla bilinir. Üç ana kola ayrılır:
- Abhaz-Abaza: Abhazca ve Abazaca dillerini içerir. Bu diller, özellikle fonetik yapıları ve ünsüz dağarcıkları açısından zengindir.
- Adige (Çerkesçe): Kabardeyce ve Adigece (Batı Çerkesçe) dillerini içerir. Bu diller, lehçeleri ve edebi gelenekleri ile öne çıkar.
- Ubih: Ne yazık ki, 1992'de son konuşmacısı Tevfik Esenç'in ölümüyle tükenmiş bir dildir. Ubihçe, ergatiflik ve karmaşık morfolojisi ile bilinirdi.
Temel Özellikler:
- Fonoloji: Kuzeybatı Kafkas dilleri, çok sayıda ünsüz sese sahiptir. Bazı dillerde ünsüz sayısı 60'ı aşabilir. Gırtlaksıllaşma ve ejektifler yaygındır.
- Morfoloji: Diller genellikle bitişken ve polisentetik yapıdadır, yani kelimeler çok sayıda ek alarak karmaşık anlamlar ifade edebilir.
- Sözdizimi: Ergatif-absolutif sistem yaygındır. Ergatiflik, geçişli fiillerde öznenin özel bir şekilde işaretlendiği bir dilbilgisi özelliğidir.
- Tehdit Altında Olma Durumu: Birçok Kuzeybatı Kafkas dili, az sayıda konuşmacıya sahip olduğu ve genç nesiller tarafından öğrenilmediği için tehdit altında olan dillerdir.
Bu dillerin korunması ve yaşatılması için çeşitli çalışmalar yürütülmektedir.